Van oncologiezorg in Nederland naar een ervaring in Suriname
Marlies Vlaar (43) werkte jaren als oncologieverpleegkundige in het Antoni van Leeuwen-hoek Ziekenhuis. Ze begeleidde talloze patiënten in hun ziekteproces en zag van dichtbij hoe mensen hun laatste levensfase doormaakten. In 2017 besloot ze het roer om te gooien: ze nam ontslag en vertrok naar Suriname. Wat begon als een soort ontdekkingsreis, groeide uit tot een diepe verbinding met het land en de mensen.

Zorg als verbinding
In een klein christelijk ziekenhuis in Paramaribo leerde Marlies hoe zorg kan verbinden. ‘Op de dagbehandeling hadden we maar vijf bedden. Elke donderdag kwam de pastoor en zongen we samen. Creolen, Hindoestanen, Javanen – iedereen deed mee, geloofoverstijgend. Het maakte allemaal niet uit. Ik vond dat zo mooi. Die verbondenheid gaf rust, troost en kracht.’

De maakbaarheid loslaten
Marlies ontdekte een andere kijk op ziek zijn en sterven. ‘Er is daar meer berusting, een diep geloof dat dingen gaan zoals ze moeten gaan. De saamhorigheid, de warmte, de vanzelfsprekendheid waarmee mensen voor elkaar zorgen, dat raakte me. Het contrast met Nederland waar de focus vaak ligt op maakbaarheid, kon bijna niet groter zijn.’

Ruimte voor geloof en familie
Marlies zag hoe sterk het geloof in Suriname is verweven in de ziektebeleving en hoop geeft. Met daarbij veel ruimte voor familie. ‘Soms begon een familie rondom het bed te zingen –uit liefde. Dat gaf enorme steun. Patiënten hadden tranen in hun ogen, en ik zelf ook.’ In Neder-land stellen familieleden vaak de behandeling centraal en vinden zij elkaar daarin. ‘Toch gun ik mensen soms meer berusting, omdat er dan ruimte kan zijn voor warmte en liefde.’

De kunst van kiezen in de laatste levensfase
In Suriname raakt Marlies bevriend met Els, een Nederlandse verpleegkundige die daar al jaren woont en als vrijwilliger werkt in een hospice. Ze houden ook na terugkeer van Marlies naar Nederland intensief contact. Een paar jaar geleden kreeg Els de diagnose longkanker. Ze koos bewust voor geen behandeling en vooral haar leven te leven. ‘Ze bleef dichtbij zichzelf, met haar man en hondjes, en regelde alles in kleine kring. Uiteindelijk kon ik berusten in haar keuze, dat blijft mij altijd bij.’

Terug naar Nederland, met Suriname in haar hart
In Nederland gaat Marlies weer als oncologieverpleegkundige bij het AVL aan de slag. Haar ervaring in Suriname maakte haar nieuwsgierig naar de diepere lagen van zorg. Ze volgde de opleiding Verlies-, Rouw- en Stervensbegeleiding en past dit ook toe in haar huidige werk. ‘Ik wil begrijpen hoe mensen betekenis geven aan hun leven als het einde nadert en hoe wij als zorgverleners daarin kunnen ondersteunen.’

Wat Marlies andere zorgprofessionals wil meegeven
‘Zingeving zit niet alleen in lange gesprekken, maar vooral ook in details: een hand op een schouder, een blik van herkenning, een vraag over iemands verjaardag.’ Verbinding maken kost geen extra tijd, maar begint met oprechte aandacht. ‘Het gaat niet om extra minuten, maar hoe je de minuten benut.’

Faja Lobi – vurige liefde
Suriname heeft Marlies gevormd en blijft altijd bij haar. In haar huis hangt een foto van de Faja Lobi, de nationale bloem van Suriname, die ‘vurige liefde’ betekent. ‘Als ik ernaar kijk, voel ik meteen weer die vibe; de warmte, die berusting, de menselijkheid en nabijheid die ik daar heb ervaren.’

Symbool voor de foto: de Faja Lobi, een herinnering aan liefde, saamhorigheid en rust.